Selamlar, Hem İstanbul’un derinliklerine dalacak hem de “travesti” kimliğiyle bu güzel şehirde yaşamanın sosyal ve kültürel boyutlarına ineceğiz. Ama merak etmeyin; bu yazıda bir yandan güleceğiz, bir yandan da samimiyet dolu bir iç hesaplaşma yaşayacağız.
İstanbul Gibi Şehirde Travesti Olmak, Zorlu ve Renkli Bir Maraton
Öncelikle şu soruyu bir ortaya bırakalım: İstanbul nasıl bir şehir? Kaotik, kalabalık, rengârenk ve içinde binbir çeşit hikâye taşıyan bir kültür mozaiği… Şimdi bu şehrin bir parçası olarak travesti olmayı hayal edin. Bazen ışıl ışıl bir Taksim gecesi, bazen de zorlu bir Cevizlibağ metrobüs durağı savaşı… İnsan demeden geçemiyor; bu mozaike bir sürü renk katılıyor, değil mi? İşte travestiler bu renklerin en cesurca parlayanlarından.
Bir travesti olarak İstanbul’da yaşamak sanıldığı kadar basit değil. Hayal edin, yüksek topuklu ayakkabılarınızla İstiklal Caddesi’nde yürüyorsunuz. Gün ışığında kimsenin sizi yargılamadığını hayal etmek güzel olurdu; ama durum çoğu zaman farklı. Arkanızdan fısıldaşan sesler, utanmadan çevrilip bakanlar ya da aşırı açık bir özgüvenle soru sormaya gelenler… İstanbul gibi devasa bir şehirde bile, herkes kendi kalıpları içinde yaşıyor ve bu yalnızca travestilerin değil, tüm toplumun bir problemi. Ancak buraya mizah da dâhil ediyoruz çünkü travestilerin toplum baskısına verdiği komik ve nokta atışı cevaplar, bir stand-up gösterisi kadar keyiflidir.
Sosyal Medyanın ve Teknolojinin Travesti Kimliği Üzerindeki Etkisi
İstanbul’daki travestiler, modern çağın nimetlerini eğip bükmeyi çok iyi başarmış durumda. Instagram, TikTok, YouTube gibi platformlar, hem travesti kimliğini görünür kılan hem de yaratıcı bir özgüven alanı sunan yerlere dönüştü. Kendilerini makyaj dünyasında, stil yarışmalarında veya gündelik hayat hikâyeleriyle ifade eden birçok travestiyi hemen şimdi keşfedebilirsiniz.
Ancak sosyal medya her zaman toz pembe değil. Çünkü çevrim içi taciz de günlük hayatın bir parçası oldu. Nikah masasında gelinliğiyle çekilmiş fotoğrafını “fake hesap” açıp paylaşan bir fenomen travestiyi unutmak mümkün değil. Ama ne oldu biliyor musunuz? O travesti, gelen kötü yorumların hepsini mizahla ti’ye alarak kendine yepyeni bir takipçi kitlesi yarattı. İşte bu da İstanbul’da yaşamanın getirdiği “uyum becerisinin” şahane bir örneği.
Özetle, sosyal medya İstanbul travestilerinin hem özgürlük hem de mücadele alanı diyebiliriz. Burası, kendi sahteciliğini dolandıranların bile nefretini güldürüye çeviren bir sahne adeta.
Toplumsal Tabular ve Yargılar Üzerinden Bir Bakış
Travesti olmanın en belirgin sorunu, toplumun zihnindeki yargıdır. İstanbul halkı genelde açık görüşlü olarak bilinse de bu durum özellikle geleneksel aile yapılarında veya az eğitim almış kesimlerde tamamen farklıdır. Sabah işe giderken üzerine tartışılan “Bunlar kim?” cümlesi, metrobüs dönüşünde tekrar karşınıza çıkar.
İstanbul’daki travestiler, toplumun inatla işaret ettiği “normalliğin” dışında yer alıyor. Ama bu negatif değil, aksine pozitif bir güç. Çünkü ne zaman bir kalıp kırılırsa, birileri bunu kendi özgürlüğü olarak alır. Bu, başlı başına bir kültürel dönüşüm. “Sabah niye böyle giyindin?” diyene aldırmadan, Taksim’de topuk tıkırdatan biri aslında bu dönüşümün yürüyen temsilcisi oluyor. Bir nevi, insanlara “normalden başka yollar da var sevgili dostlar” mesajı iletiyor.
İstanbul’un Kültürel Çeşitliliği Travestilere Alan Sağlıyor mu?
Bu noktaya geldiğimizde biraz rahatlamış hissetmek isterdik ama ne yazık ki İstanbul’un sunduğu kültürel çeşitlilik, travestiler için daima güvenli bir alan yaratmıyor. Evet, Kadıköy veya Beyoğlu geceleri travesti dostu mekânlarla dolu olabilir. Fakat ya Esenyurt’ta yaşamak zorunda kalan biri ne yapacak?
Bazı mahallerde, bırakın yüksek sesle konuşmayı, ayakkabınız yere fazla tıkırdadığında bile düşen bakışları hissedersiniz. Travestilerin İstanbul yaşamındaki en büyük avantajı belki de “gizlenmek değil, açığa çıkmayı tercih edebilmek” diyebilirim. Ancak bu cesaret herkes için mümkün olmuyor.
Mesela, travestiler genellikle belli başlı ilçelerde yaşamayı tercih ederler. Kadıköy, Şişli, Beyoğlu gibi daha “sanata ve eşitliğe” yakın bölgelerde çalışmak, yaşamak ya da zaman geçirmek onlar için bir miktar ferahlık sağlayabilir. Ancak Fatih’te ya da daha tutucu yerlerde hayat hiç de aynı değildir.
Aile, Sosyal Çevre ve Travesti Olmanın Psikolojik Etkileri
Şimdi kalbimizin en derinine inelim mi? Travesti olmak demek, sadece toplumla değil, bazen içsel bir savaşla da yüzleşmek demektir. İstanbul’da aile yapısı genellikle gelenekseldir ve travesti bir birey olmak bu geleneklerin arasında bıçak sırtı yürümektir.
Aileden kopmak ya da kabullenilmek arasında gidip gelirken, pek çok travesti mental sağlık sorunlarıyla mücadele eder. Ama unutulmamalıdır ki, travestiler birer savaşçıdır ve İstanbul’un taşı toprağı kadar sert olan şehir koşullarına karşı mücadelesini verir.
Gülümseyen Bir Geleceğe Doğru
Bu yazıda mizahi bir üslubu bolca kullandık çünkü hayat zaten yeterince zor; biraz da olsa gülerek dayanabilmek hepimizin hakkı. Fakat buradan çıkan önemli mesaj şu olmalıdır; İstanbul’da travesti olmak yalnızca kendi hayatını savunmakla değil, aynı zamanda topluma “Başka türlü de yaşanabilir” öğretisini kazandırmakla ilgilidir.
Travestilerin İstanbul sosyal yaşamındaki en önemli rolü, “farklı olmanın” güzelliğini göstermektir. Umarım bu yazıyı okurken bir yerlerde duyduğunuz, gördüğünüz yanlı bakışların en azından birazını sorgulama fırsatı bulmuşsunuzdur. Çünkü belki de anlamanın yolu, sadece bir “insan” görmektir.
Unutmayın sevgili okuyucular, İstanbul her zaman daha renkli, daha özgür, daha eşit olabilir! Hadi bakalım, bir sonraki maceraya…
